II. Uluslararası Türkistan'dan Anadolu'ya İrfan Geleneği: Abdal Ata"
Sempozyumunun Özellikleri
Mukan A.B., Shanbaeva A.N.
Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi,
Dini Araştırmalar ve Kültürel Çalışmalar Bölümü
2. sınıf doktora öğrencileri
26-27 Nisan 2024 tarihlerinde, Hitit Üniversitesi ev sahipliğinde, Çorum şehrinde gerçekleştirilen uluslararası sempozyum, “Türkistan’dan Anadolu’ya Uluslararası İrfan Geleneği: Abdal Ata” başlığı altında toplandı. On farklı ülkeden gelen profesörlerin katılımıyla, 78 adet bildirinin sunulduğu bu bilimsel toplantı, akademik camiada büyük bir ilgiyle karşılandı.
Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi’nin (KazNU) Dini İlimler ve Kültürel Çalışmalar Bölümünde öğrenim gören ikinci sınıf doktora öğrencileri Mukan Aygerim ve Shanbayeva Araylim da Uluslararası Sempozyuma katılım gösterdiler. Bu katılım, öğrencilerin akademik ve profesyonel gelişimleri açısından kayda değer bir fırsat olarak nitelendirilmektedir. Öğrenciler, yurtdışı danışmanı Prof. Dr. Ahmet Tağşın’ın sağladığı destek sayesinde sempozyuma katılma imkânı buldu ve bu süreçte Doç. Dr. Zekeriya Işık’ın rehberliğinde yurt dışı araştırma stajı sırasında bilimsel araştırma yapma konusunda önemli deneyimler edindiler.
Sempozyumun açılış konuşmasını yapan Sayın Ahmet Taşkın, Sincan bölgesindeki Turfan Vahası’nda bulunan mağara insanlarının hac yerleri ve tasavvuf ile olan ilişkilerine dair yürüttüğü araştırmaları paylaştı. Kazak bilim insanı Ashirbek Muminov ise “Kazakistan’da Yesevi Kültürü Üzerine Uzmanlık” başlıklı kapsamlı bir bildiri ile katkıda bulundu. Bu sunumlar, henüz keşfedilmemiş konulara ışık tutarak, öğretim üyelerini ortak çalışmalara teşvik etti.
Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Thierry Zarcone, Turfan Vahası’ndaki Sahabe Mağarasının hac önemi ve tasavvuf ile bağlantısını ele aldı. Mısır Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden Doç. Dr. Radwa Omar, Mısır’daki Bektaşilik hareketinin mimari ve doktrinsel yönlerini inceledi. Rusya Bilimler Akademisi Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nden Doç. Dr. Yuriy Averyanov ise Abdalların ve Kalendercilerin eserlerindeki tarihi özelliklerin gerçeklerle uyumluluğunu tartıştı.
Sempozyum, Türkistan ve Horasan bölgelerindeki eğitim geleneğinin Anadolu ve Balkanlar’a nasıl taşındığını ve bu süreçte göçebe halkların nasıl bir rol oynadığını ele aldı. Abdal Ata’nın bu tarihi dönüşümde önemli bir figür olduğu vurgulandı. Yesevî geleneğine mensup olduğu düşünülen Abdal Ata’nın, Türkistan ve Horasan’dan Anadolu’ya göç ederek Çorum’a yerleştiği ve Yakacık köyünde bir zaviye kurduğu belirtildi.
Sempozyum, Abdal Ata ve zaviyesinin dini, idari, sosyal, ekonomik, kültürel ve mimari tarihi üzerine kapsamlı araştırmalar yapılmasının gerekliliğini vurguladı. Ayrıca, Türkmen atalarının, şeyhlerinin ve dervişlerinin kamusal hayata katkılarına dair değerli bilgiler sunuldu.
Sempozyumun sonunda, katılımcılar Çorum’un etno-köyünde Çorum Obası’nın milli yemeklerinin tadına bakma fırsatı buldu ve Abdal Ata Türbesi’ne düzenlenen gezi ile etkinlik sona erdi. Bu etkinlik, genç araştırmacılar için manevi bir beslenme kaynağı oldu ve Al-Farabi adını taşıyan Kazak Ulusal Üniversitesi’nin doktora öğrencileri Hitit Üniversitesi’ne teşekkürlerini sundu.
Son olarak sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçen herkese, özellikle Çorum Valisi Sayın Doç. Dr. Zülkif Dağlı’ya, Belediye Başkanı Sayın Halil Dr. İbrahim Aşgın’a, Hitit Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Ali Osman Öztürk’e, Türk Tarih Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Yüksel Özgen’e ve Düzenleme Kurulu Başkanı Sayın Doç. Dr. Zekeriya Işık’a teşekkürlerimizi sunuyoruz.